Efsane sendikacılar: İsmet Demir

İstanbul’daki üçüncü havalimanı inşaatında çalışan 40 bine yakın işçi, kısa bir süre önce, iş kazalarına ve kötü çalışma ve yaşama koşullarına tepki göstererek eyleme geçti. Bu işkolunda örgütlü ve toplusözleşme yapmaya yetkili tek sendika, Türk-İş’e bağlı Yol-İş’tir. Temmuz 2018 istatistiklerine göre, inşaat işkolunda 1.8 milyon işçi çalışıyordu. Bu işçilerden 53 bini Yol-İş’e üyeydi. Yol-İş üyelerinin toplam inşaat işçileri içindeki payı yalnızca yüzde 2.94 düzeyindeydi. İnşaat işçilerinin yüzde 97’sinden fazlası örgütsüzdü.

İnşaat işçilerinin kitlesel eyleminden haberdar olunca, aklıma hemen inşaat işçilerinin efsanevi önderi İsmet Demir geldi. Genç ve hatta orta yaşlı kuşaklar İsmet Demir’i tanımaz. Ancak eğer Türkiye işçi sınıfı ve sendikacılık hareketi tarihiyle ilgileniyorsanız, onun efsanevi bir işçi önderi, daha doğrusu, inşaat işçilerinin efsanevi önderi olduğunu bilirsiniz.

İNŞAAT İŞÇİSİ GİBİ SENDİKACI

İsmet Demir 15 Mart 1979 günü, yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak, bu dünyadan ayrıldı. 1925 yılında doğmuştu. Zorlu ve özverili mücadelelerle dolu yaşamı 54 yaşındayken sonuçlandı. Ben ne yazık ki İsmet Demir’le tanışamadım. Ancak onun hakkında çok öykü dinledim. Özellikle 1974 yılında İskenderun Demir Çelik Fabrikası’nın inşaatı sırasında 10 binden fazla inşaat işçisini nasıl eyleme götürdüğünü basından hayranlıkla izlemiştim.

İsmet Demir o yılların herhangi bir inşaat işçisi gibiydi; onlar gibi yaşardı. O yıllarda inşaat şantiyelerinde şimdiki gibi yatakhaneler, yemekhaneler, servis araçları yoktu. Hatta inşaat işçisi yorganını omzuna alır, kendi bölgesinden amele çavuşlarının kontrolü altında bir şantiyeye kapağı atardı. Çoğu yarı köylüydü. Okuma yazma bilen inşaat işçisi çok azdı. İnşaatlar, işçiliğe ilk kez adımını atan veya başka sektörlerde çalışırken işten çıkarılıp, yeni bir iş bulana kadar geçici olarak çalışanların bulunduğu yerlerdi.

İsmet Demir, bu işçilerin dilini konuşurdu. İnşaat işçileri de İsmet Demir’e inanırlar ve güvenirlerdi. Bu yıllarda inşaat işkolunda bir efsane sendikacılar vardı, bir de patron uşağı olarak bilinenler. İsmet Demir’in arkadaşı Fukara Tahir de efsane isimlerden biriydi.