Gülzar Haydar İstanbul’da

İlmi Etütler Derneği’nin (İLEM) düzenlediği 5. Uluslararası Yaz Okulu’nun açılış konuşmasını yapmak ve ders vermek üzere İstanbul’a gelen Pakistanlı akademisyen mimar Gülzar Haydar’ı dinlemek ufuk açıcıydı. İslam Şehri hakkında bilinç yükselmesi sağlayan Şehirlerin Ruhu kitabının müellifi olarak tanıyorduk kendisini. Evdeki şehir kitaplarının arasında yerini alan İnsan Yayınları’nın 1991’de yayınladığı kitapta yazarın biyografisi ve tercümeye kaynaklık eden metin hakkında bilgi yoktu fakat bu eksikliği yıllar sonra mimarın kendi ağzından gidermek nasip oldu. Haydar İslam kültürü, mimarisi, geleneksel miras hakkında ilgisinin nasıl oluştuğunu, çocukluktan itibaren geçtiği evreleri, kendisini etkileyen ortamları, kişileri, eserleri ve kariyerinin genel basamaklarını anlattı. Modernlik ve kültürel miras arasındaki sıkışıklığı aşmak için bir İslam şehrinin kavramsal formülasyonu üzerine kafa yormuş bir isim.   İLEM’in dünya ölçeğinde İslam dünyasının hızla şehirleşmesini bir mesele olarak ele alarak etraflı çalışmalar yapması çok önemli. Pratikler düşüncenin önünden gitse de ağır sürüklenmenin önüne geçmek için yol açıcı çabalara ihtiyaç var. Mısır’dan gelmesi beklenen, İslam mimarisi üzerine sayılı otoritelerden sayılan Abdulvahid el Vekil’in vize problemine takılması ise çok üzücü ve düşündürücü. İslam dünyasındaki müdahalelerin, baskıların, darbelerin bir yansıması olarak akılda kalacak bu buluşamama durumu.