Güçlü ordu + az borç + altın rezervi
Yeni dünya düzensizliğinde hayatta kalmanın formülünü yazdım başlığa. Bir son madde daha var. Onu en sona bıraktım. Güçlü ordu; eğitim, disiplin, yerli-milli mühimmat, teknoloji demek. Az borç; merkezi hükümetin toplam borcunun gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının %50’den (öznel rasyom) düşük olması demek. Altın rezervi; Merkez bankası rezervlerinin altın cinsinden olması ve kimsenin kayyumluğu altında olmaması yani yurtiçinde olması demek. Yeni dünya düzeni öncesi oluşacak düzensizlikte varlığını
Yeni dünya düzensizliğinde hayatta kalmanın formülünü yazdım başlığa. Bir son madde daha var. Onu en sona bıraktım.
Güçlü ordu; eğitim, disiplin, yerli-milli mühimmat, teknoloji demek.
Az borç; merkezi hükümetin toplam borcunun gayrisafi yurtiçi hasılaya oranının %50’den (öznel rasyom) düşük olması demek.
Altın rezervi; Merkez bankası rezervlerinin altın cinsinden olması ve kimsenin kayyumluğu altında olmaması yani yurtiçinde olması demek.
Yeni dünya düzeni öncesi oluşacak düzensizlikte varlığını koruyup yeni düzene çıkmak bu üçlü kombinasyona bağlı. Yani başkasının himmetiyle değil, kendi bileğinin zoruyla çıkmak.
Türkiye bu üçüne de sahip. O yüzden Sn Cumhurbaşkanının bahsettiği “kasırga”da sarsılmayacağı bilinen ülkelerden. Kim biliyor sorusunun cevabıysa The Economist, Le Point, Newsweek falan değil tabii ki. Avrupa biliyor, Yunancıklar biliyor, Körfez biliyor, İsrail biliyor, iç minnaklar biliyor.
Bu güce sahip olmayanlar birinci maddeyi telafi edemez.
Borcu azaltabilirler mi? Neoliberal politikalarla çok zor.
Altın rezervini artırabilirler mi? Olabilir ama yurtiçine taşımaları imkânsız.
Altını yurtiçine taşımanın iki yolu bulunabildi şimdiye değin. Birincisi Fransızların (Charles de Gaulle) ABD’nin getir 35 dolar al bir ons altın delikanlılığı döneminde altınlarını kurtarmasıydı. Fransa gizli bir operasyonla 10 yıla yakın altınını boşaltmıştı (Vide-Gousset). Gizli yerine çaktırmadan daha iyi bir ifade aslında. Çünkü mesele biliniyor ancak taraflar bu konuda açıklama yapmıyordu. Fransızlar diğerlerini uyandırmıyordu, Amerikalılar da güven krizine neden olmak istemediğinden sesini çıkarmıyordu. Ama anlaşıldı tabi. Almanlar, Hollandalılar, İşviçreliler, Belçikalılar, İtalyanlar biraz bir şeyler kurtardı.
De Gaulle bunu bir dolarizsayon sorunu olarak görüyordu. Tam da benim ifade edeceğim şekliyle şunu söylüyordu;
“Uluslararası para sisteminin temeli bir ülkenin parası değil, tarafsız bir varlık olmalı.”
Fransızlar 1971 yılında donanma gemilerini gönderip son altın yükünü yükletip çıkardıktan sonra pek kimse ABD’den altınını alamadı. Doların altın karşılığı anlamına gelen Bretton Woods da askıya alındı. Dikkat buyurunuz, kaldırılmadı askıya alındı. Bu hususa birazdan geleceğim.
20 bin ton civarı altından 8 bin ton civarı altını kaldı ABD’nin.
Fransızların operasyonunun bir versiyonunu da Almanya yaptı, yapmadı değil. Almanların ikinci büyük rezerve sahip olduğu biliniyor. Fakat bunun sadece 3’te 1’i ellerindeydi. Yarıya yakını Amerika’daydı. Biraz da Londra ve Paris’te. Konu sürekli kaşınıyor hükümete altınlarını getirmesi için baskı yapılıyordu. Onlar da bir “çaktırmadan” operasyonu başlattılar 2013’te. Ve Paris’teki tüm altınlarını ve ABD’deki bir kısım altınlarını getirebildiler 2020’ye kadar. O gün için altınlarının %51’ini içeri aldıkları raporlanıyor.
İkinci operasyonsa Türkiye’nin belgesellere konu operasyonuydu. Altın rezervleri bilinen merkezlerden satıldı. Geri başka merkezlerden alınıp yurtiçine taşındı. Yumuşak ama kararlı bir operasyon.
Bu yolu artık başkası izleyemez sanırım. Satmasına satar da geri alamaz. Alsa dahi uçak kaldıramaz. Kaldırsa dahi geri konduramaz. İşler ciddi. Ticaret savaşından ibaret değil mevzu. Altın rezervi savaşı da yaşanıyor içten içe.
Elon Musk, ABD’nin Fort Knox’taki altın depolarına girmek istiyor. Oraya bugüne kadar pek kimse giremedi. Trump’ın önceki döneminde girildiği söylendi ama referans olarak düzenli şekilde denetlendiği söylendi. Altının durduğuna dair kanıt olarak bu denetçi raporları gösteriliyor. Altının durmadığına dair bir kanıt da yok, şüphe var. Musk kurdukları yeni oyun için şüpheleri gidermek istiyor galiba. Kaderi de Fort Knox’a girip girememeye bağlandı zaten Musk’ın.
Almanlar, kalan altınlarının peşindeler. Bu ay gene istediler alamadılar. Hem de bize vermeyin başka bir Avrupa ülkesine gönderseniz de olur dediler. Tutmadı. Trump’ın Londra’dan uçaklarca ABD altınını geri taşıttığı söyleniyor. Daha önce Bretton Woods’a alternatif olarak Londra’da çok uluslu bir para sistemi planlandığı zaman taşınmış olmalı.
Şimdi Bretton Woods mevzusuna dönelim. Başından beri Trump’ın hamlelerinin ve ona yapılan mukabelelerin küresel rezervi tartışmaya açacağını değerlendiriyorum.
Bretton Woods aslında askıda. Ama inebilir mi? Evvela sistem 1971’te askıya alındı, 1973’te dalgalı kura geçilip fiilen bitirildi, 1976’da IMF Jamaika Uzlaşısını (Jamaica Accord) kabul ederek kabul ederek altının rezerv niteliği reddedip askıdaki Bretton Woods’u resmen sona erdirdi.
Şimdi Çin yeniden benzer bir sistem yapayım derse elinden altını gider.
ABD ben askıya bakarım deyip, askından indirir mi? Daha önce beceremeyen artık hiç beceremez.
Peki ne yapabilirler? Altının değerini artırıp borçlarını küçük bir miktar altınla kapatabilirler. Sonrasında… İşte orası muamma.
Muamma çünkü daha önce dolara ikna edilmiş dünya her şeye ikna olabilir. Gene de o kadar kötüsünü başaramaz.
Ama Trump dijital dolar çalışmalarını sona erdirmek ve kripto doları (USDT-Tether) çalıştırmak gibi bir niyete sahip olduğunu gösterdi.
Şimdi gelelim dünya düzensizliğinde hayatta kalma formülünün gizli dördüncü maddesine.
Gizli, çünkü hakikaten gizli. Gerçekten bilinmeyen ama tahmin edilen bir değer; yastıkaltı altın…
Devletlerin hazırlığı olmazsa bu hayatta kalınamaz. Ama daha iyisi vatandaşın da hazırlığı olmasıdır.
Biz de hanehalkı yeni dünya düzensizliğine yıllardır hazır. Tasarruflarını fiziki altın cinsinden yapar. Altın yatırım birimi değildir, tasarruf birimidir. Bu altınlar hep biriktirilir. Ama bir gün gerçekten lazım olur. Yıllardır boşa biriktirilmişti. Şimdi belki lazım olacağı günlerdeyiz.
