Gönül meselesi
Gönül’ kelimesi Türkçe’nin kuvvetli, çok çağrışımlı, kullanım alanı çok geniş kelimelerinden biridir. Lügatlarda tatminkar bir tarifini bulamazsınız ‘gönül’ün....
İçimizde bir şeydir o. Bizim fiziki varlığımızdan çok daha derin ve çok daha ihatalı bir şey.
Var olduğundan eminiz.
Fakat tarif edemiyoruz.
Bir ara Türkçe’nin en usta, dile en vakıf ediplerinden Refik Halit Karay’ın ‘gönül’ kelimesiyle yapılan terkipleri, deyimleri, bunlar arasındaki çok ince anlam değişmelerini anlattığı bir makalesini okumuştum.
Şimdi kitap elimin altında olsa da bir kaç cümlesini iktibas etsem.
Yok. Sabah evde aradım bulamadım.
‘Gönül almak’ mesela. Ne kadar güzel bir deyim. Telaffuzu bile insana iyi geliyor.
‘Gönül vermek’ onun zıddı değil. Ama şüphesiz güzel bir hali güzelce ifade ediyor.
‘Gönül yapmak’ da güzel.
‘Gönlü akmak’ yani bir şeye kalben meyletmek.
‘Gönülsüz.’